Leo Stevens: een gepassioneerde fiscalist
Iedereen kent Leo Stevens. Zijn passie voor de fiscale wetenschap blijft onverminderd groot. Hij is een inspirerend figuur, niet alleen in zijn publieke optredens, maar ook in zijn betrokkenheid bij de mensen om hem heen. Auteur van honderden publicaties en naamgever van de Stevensprijs.
Al decennialang stimuleert Leo Stevens generaties studenten fiscale economie, en anderen, om na te denken over belastingheffing en de impact ervan op de samenleving. Zijn doel is niet alleen kennisoverdracht, maar ook het helpen ontdekken en vormgeven van persoonlijke idealen. Voor Stevens draait belastingrecht om de mens in relatie tot de gemeenschap. Hij benadrukt dat het vak een morele dimensie heeft; belastingrecht is veel meer dan platgeslagen techniek, om zijn vocabulaire te volgen.
Belastingrecht draait om de mens in relatie tot de gemeenschap
Belasting naar draagkracht
In 1980 verdedigde Stevens zijn proefschrift ‘Belasting naar draagkracht’. Dit richtte zich enerzijds op de vraag hoe het draagkrachtbeginsel in de wetgeving is uitgewerkt, en anderzijds op de mate waarin dit beginsel als verdelingscriterium voor belastingheffing wordt aanvaard in de vitale levenssfeer van de belastingplichtigen. Met de eerste vraag bediende hij promotor Van Dijck en met de tweede Brüll, zijn andere promotor. Zijn werk haalde de kolommen van NRC Handelsblad: ‘Belasting naar draagkracht blijkt grotendeels truc’. De jonge doctor Stevens straalde in de bijbehorende foto vriendelijkheid en welwillendheid uit, een eigenschap die hem tot op de dag van vandaag typeert.
Een creatieve kracht in de fiscale wereld
Sinds de jaren tachtig is Stevens actief betrokken bij het Weekblad Fiscaal Recht. Hij ontwikkelde nieuwe rubrieken, zoals de fiscale beleidsnotities waarin hij reflecteerde op de jaarlijkse prinsjesdagplannen. Hij blijft jonge auteurs begeleiden bij hun eerste publicaties en moedigt hen aan om columns te schrijven. Ook introduceerde hij de rubriek ‘De promovendus aan het woord’, waarin promovendi kort verslag doen van hun belangrijkste bevindingen.
Als hoogleraar fiscale economie heeft Stevens zich altijd soeverein opgesteld, onafhankelijk in doen en laten. Hij stond open voor journalisten en anderen die zijn visie wilden horen of mee wilden denken. Zijn werk voor de Vereniging voor Belastingwetenschap, onder andere als bestuurslid, leidde tot waardevolle bijdragen. Een van zijn dierbaarste herinneringen is het preadvies over de integratie van de premieheffing volksverzekeringen in de loon- en inkomstenbelasting, een project dat veel doorzettingsvermogen vroeg, maar hem veel voldoening gaf.
Het fiscale gezinsbeleid is een ander thema dat hem meer dan eens heeft beziggehouden en leidde tot verschillende constructieve voorstellen. Stevens bood ook anderen kansen door als promotor onderzoekers te begeleiden en hen te ondersteunen bij het ontwikkelen van hun academische carrière. Hoewel hij de Erasmus Universiteit Rotterdam in 2006 vroegtijdig verliet, bleef hij actief betrokken bij het vakgebied. Als redacteur van het Weekblad Fiscaal Recht, auteur van artikelen en als columnist, onder andere voor het Financieele Dagblad, blijft hij zijn boodschap helder en toegankelijk overbrengen met aansprekende formuleringen.
Elementair belastingrecht
Stevens beschouwde het als een eer toen hem werd gevraagd om het fiscale handboek van Hofstra over de inkomstenbelasting te bewerken. Hij voelde zich toen als een restaurateur van een kunstwerk, die bij zijn ingrepen in de tekst de authenticiteit van het boek zoveel mogelijk in stand wilde laten. Het boek beleefde sindsdien enkele herdrukken. Maar ‘Elementair belastingrecht’, ooit opgezet door Schendstok, een van zijn Rotterdamse voorgangers, blijft zijn favoriete publicatie.
Dit studieboek, dat onlangs zijn veertigste druk beleefde, introduceert studenten in het systeem van het belastingrecht en legt de nadruk op analytisch inzicht en conceptuele kennis. Nu hij de leeftijd der sterken heeft bereikt, heeft hij de toekomst van het boek toevertrouwd aan twee gewaardeerde fiscalisten.
Leo Stevens (1944)
Opleiding: Fiscale economie
Promotie: Belasting naar draagkracht (1980)
Carrière: Inspecteur, hoogleraar fiscale economie, kroonlid van de SER
Favoriete publicatie: ‘Elementair belastingrecht’
Wapenfeit: Het opzetten van de stichting Europese Fiscale Studies en het kwartaalblad EC Tax Review
Vrije tijd: Lezen, (harmonie)muziek, bridge, wandelen
Kees van Raad: fiscalist met een missie
