Vijf vragen aan Jon Hornstra (Belastingdienst/MKB) over Horizontaal Toezicht.
Op 1 november heeft de NOB een koepelconvenant Horizontaal Toezicht afgesloten met de Belastingdienst. Vijf vragen aan Jon Hornstra van het Kenniscentrum Fiscaal Dienstverleners van de Belastingdienst over horizontaal toezicht, het koepelconvenant en de voordelen van Horizontaal Toezicht Fiscaal Dienstverleners.
Kun je iets vertellen over de geschiedenis van Horizontaal Toezicht. Hoe is het ontstaan?
In 2005 ontstond de behoefte aan een andere benadering in de interactie tussen grote organisaties en de Belastingdienst. In gesprekken tussen VNO en de Belastingdienst kwam het beeld naar voren van een door beide partijen ongewenste situatie van veel conflicten en langdurige procedures. Daarbij speelde het WRR-rapport ‘Toekomst van de Nationale Rechtstaat’ uit 2002 een rol. Hierin pleitte de Raad voor een andere rolverdeling tussen overheid en burgers waarbij de nadruk meer zou moeten komen te liggen op het ondersteunen van de eigen verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven. Een lijn die bevestigd is in het rapport Toezicht op publieke belangen (WRR 2013). De kern van het rapport uit 2002 is dat de overheid niet alles kan oplossen en vertrouwen moet hebben in organisaties die hun verantwoordelijkheid nemen. Dat leidde tot meer samenwerking bij toezicht. In het rapport wordt dit geduid als ‘horizontalisering’ in de onderlinge verhouding tussen overheid en samenleving. Voor de fiscale praktijk betekende dit een beweging van voornamelijk controle achteraf naar gezamenlijk identificeren van fiscale risico’s en het beheersen van deze risico’s.
Deze ontwikkelingen hebben uiteindelijk geleid tot een concept dat gebaseerd is op samenwerken, transparantie en vertrouwen, waarmee het startschot werd gegeven voor het Horizontaal Toezicht door middel van individuele convenanten met grote ondernemingen.
Hoe heeft Horizontaal Toezicht zich in de loop der jaren verder ontwikkeld, wat is de rol van de belastingadviseur daarin?
Belastingadviseurs richten zich bij grote ondernemingen vooral op het begeleiden bij het opzetten en implementeren van de fiscale beheersing. De beroepsorganisaties hebben daarbij een ondersteunende rol. Een goed voorbeeld is de publicatie van de Good Practices Fiscale Beheersing, waarbij belastingadviseurs verbonden aan NOB en de Belastingdienst/GO hebben samengewerkt. Ook hebben belastingadviseurs samen met de Belastingdienst gewerkt aan het verbeteren van HT FD. Dat heeft geleid tot een aangepaste Leidraad HT FD.
Wat is de aanleiding geweest om convenanten tussen belastingadvieskantoren/belastingadviseurs af te sluiten?
De individuele variant van HT was gericht op afspraken tussen de Belastingdienst en grote ondernemingen. Vervolgens gaven MKB-bedrijven aan dat ook zij op basis van vertrouwen en transparantie met de Belastingdienst wilden samenwerken en als betrouwbare partners gezien wilden worden. De vraag daarbij was, maar hoe dan? Het was ondoenlijk om met meer dan een miljoen ondernemers in het MKB (inmiddels ruim 3 miljoen) individuele convenanten af te sluiten. Ten eerste omdat het niet haalbaar is om alle MKB-ondernemers een individuele behandeling te geven en te voorzien van één aanspreekpunt. Ten tweede omdat het voor het MKB, vaak niet haalbaar is om een tax control framework te ontwerpen en te onderhouden.
Het alternatief was om een convenant te ontwikkelen voor de fiscaal dienstverleners van het MKB. De fiscaal dienstverlener zorgt er dan samen met de onderneming voor dat die fiscaal ‘in control’ is en stemt dit af met de Belastingdienst. Zo is in 2008 horizontaal toezicht voor fiscaal dienstverleners (HT FD) ontstaan.
Wat was dan de aanleiding om uiteindelijk koepelconvenanten af te sluiten?
Bij HT FD moet het kwaliteitssysteem van een fiscaal dienstverlener ertoe leiden dat aangiftes goed genoeg zijn voor de Belastingdienst. Omdat veel koepels toch al toezicht houden op hun leden en hen kunnen helpen bij het opzetten van een kwaliteitssysteem, hebben wij naar de koepels gekeken. De koepels nemen dan ook een deel van het werk voor hun rekening, namelijk checken of de bij de koepel aangesloten fiscaal dienstverlener een kwaliteitssysteem heeft wat aan de gestelde eisen voldoet en of het ook gebruikt wordt.
Waarom zouden NOB-leden of hun kantoor zich moeten aansluiten bij het koepelconvenant voor HT FD? Wat is het grote voordeel?
De meeste MKB-ondernemers willen zoveel mogelijk duidelijkheid vooraf over hun fiscale positie en zo weinig mogelijk gedoe achteraf. HT FD is een manier om dat te bereiken. Dat vraagt, naast de ondernemer, ook iets van de fiscaal dienstverleners maar die krijgen er ook iets voor terug.
In de eerste plaats krijgen ze een vast aanspreekpunt. Elke fiscaal dienstverlener, die aangesloten is bij HT FD heeft een eigen aanspreekpunt, de relatiebeheerder.
Het tweede is dat we op de hoogte zijn van de kwaliteit die de fiscaal dienstverlener levert. Daar passen we ons toezicht op aan.
Ten derde krijgt de klant van de fiscaal dienstverlener snel duidelijkheid over zijn fiscale positie door afstemming vooraf.
Ten vierde hanteren we bepaalde serviceniveaus die ertoe leiden dat er minder administratieve- en/of toezichtlast is voor ondernemers en fiscaal dienstverleners. Die serviceniveaus zijn vastgelegd in de bijlage II van de Leidraad Horizontaal Toezicht Fiscaal Dienstverleners. Ook houden we een periodieke evaluatie met de fiscaal dienstverlener. Daarmee komt een leercyclus op gang wat de kwaliteit van het werk van fiscaal dienstverleners kan verhogen.
Door HT FD weten we wat de kwaliteit van de aangifte van de ondernemer is, dus kunnen we controle achteraf beperken. Daar heeft de ondernemer baat bij. Is een ondernemer niet via zijn fiscaal dienstverlener in horizontaal toezicht, dan weten wij niet goed wat de kwaliteit van een aangifte is en kan een controle achteraf nodig zijn.
Wilt u (of uw kantoor) zich ook aansluiten bij het koepelconvenant van de NOB? Neem dan contact op met Alexandra Piksen (a.piksen@nob.net). Meer informatie over HT FD kunt u hier lezen.
