Vijf vragen aan Sebastiaan Kuijper over Pijler II

Er is veel te doen rondom Pijler II. Tijd voor vijf vragen over dit onderwerp aan Sebastiaan Kuijper, partner bij EY en voorzitter van de werkgroep Pijler II binnen de NOB.

Wat zijn de belangrijkste recente ontwikkelingen rondom Pijler II en wat is de impact van Pijler II op de belastingadviespraktijk in Nederland?

Pillar II vertegenwoordigt een van de meest ingrijpende veranderingen op het gebied van de vennootschapsbelasting in de afgelopen decennia. Nederland heeft hierin een voortrekkersrol gespeeld door eerder dan veel andere landen conceptwetgeving te introduceren en eind vorig jaar de definitieve wetgeving in te voeren. Deze wetgeving is vanaf dit jaar van kracht.

De impact is aanzienlijk, omdat er een geheel nieuwe set regels is geïntroduceerd. Naast de commerciële en fiscale cijfers moeten bedrijven nu een aangepaste berekeningsgrondslag hanteren om vast te stellen of zij voldoen aan het minimumbelastingtarief van 15%. Wanneer de Safe Harbour-regels niet toepasbaar zijn, moeten bedrijven een nieuwe berekeningswijze toepassen om hun belastinggrondslag vast te stellen en het tarief van 15% hierop toe te passen.

Wat is de rol van de werkgroep en wat zijn jullie belangrijkste taken?

De werkgroep is opgericht binnen de sectie Digitale Economie en heeft als doel bij te dragen aan de uitwerking van vraagstukken rondom de invoering van Pillar II. Daarnaast richt de werkgroep zich op de praktische en beleidsmatige aspecten van de nieuwe regelgeving.

De grootste uitdaging is de dynamiek en complexiteit van het nieuwe systeem

Vanuit het perspectief van de NOB toetsen we de kwaliteit van wet- en regelgeving en kijken daarbij naar de fundamentele rechts- en wetgevingsbeginselen zoals rechtsgelijkheid, rechtszekerheid en uitvoerbaarheid. Dit begon al tijdens de conceptwetgeving, waarbij we input hebben geleverd op de internetconsultatie in samenwerking met de Commissie Wetsvoorstellen. Omdat dit een nieuw en complex gebied is, leveren we feedback op verschillende publicaties en technische documenten van internationale organen, zoals de OESO, en op Europese richtlijnen en nationale wetgeving. Dit proces is volop in ontwikkeling, mede door voortschrijdend inzicht en de complexiteit van de implementatie.

We houden nauw contact met de Belastingdienst en het Ministerie van Financiën om signalen te delen waar de werkgroep en onze leden in de praktijk tegenaan lopen. Dit betreft bijvoorbeeld onduidelijkheden, interpretatieverschillen of risico’s op afwijkingen van internationale afspraken. Wetgeving wordt continu aangepast. In de wetgeving die eind vorig jaar is ingevoerd was een deel van de tot dan toe uitgevaardigde richtsnoeren nog niet meegenomen en wordt in de loop van dit jaar bijgesteld, onder andere via het Belastingplan. Onze reacties op het pakket Belastingplan 2025 zijn het te lezen: verduidelijking wetgeving minimumbelasting gevraagd en pakket Belastingplan 2025 – bijlagen 2 en 4. Gezien het grote belang van een internationaal consistente regelgeving signaleren wij technische en praktische verschillen en vragen richting de Belastingdienst en het Ministerie van Financiën. We spelen daarmee een belangrijke rol in het analyseren, interpreteren en praktisch toepasbaar maken van deze complexe, nieuwe regelgeving.

Wat zijn de grootste uitdagingen waar de werkgroep momenteel mee te maken heeft?

De grootste uitdaging is de dynamiek en complexiteit van het nieuwe systeem. Het betreft niet alleen een fundamentele verandering met een geheel nieuw systeem, maar ook een continu ontwikkelingsproces. Wetgeving en beleidsbesluiten zijn op het moment van publicatie vaak al deels achterhaald of onvolledig. Dit vereist een constante aanpassing en bijstelling, naarmate nieuwe inzichten en praktijkervaringen zich aandienen.

Hoe communiceert de werkgroep over haar werk naar de leden en andere belanghebbenden?

Dat is een goede vraag en een onderwerp waar we veel aandacht aan besteden: hoe ondersteunen we leden zo goed mogelijk? Het Ministerie van Financiën en de Belastingdienst staan open voor communicatie over dit onderwerp. Zo heeft de Belastingdienst een aparte mailbox geopend waar ook leden van de NOB rechtstreeks vragen kunnen indienen.

Voor brede thema’s en vraagstukken die niet casus-specifiek zijn, hebben we expliciete vragen gesteld aan het Pillar II-team van de Belastingdienst. De antwoorden willen we gaan publiceren op het besloten (alleen voor leden toegankelijke) gedeelte van de NOB-website. Hier kunnen zij precies zien welke vragen zijn gesteld en welke antwoorden daarop zijn gegeven.

De antwoorden van Belastingdienst komen vaak ook terug in de parlementaire behandeling en worden op die manier breed bekend. Dit betekent dat sommige kwesties en interpretaties via die weg al met het publiek worden gedeeld. Toch merken we dat er op bepaalde momenten wat vertraging optreedt in de beantwoording van vragen. Dit is niet te wijten aan onwelwillendheid van de Belastingdienst, maar aan de complexiteit van de materie en de afstemming die er plaats moet vinden tussen verschillende werkgroepen van bijvoorbeeld OECD, EU en de Belastingdienst.

Hoe ziet de toekomst eruit voor Pijler II, en welke voorbereidingen adviseert de werkgroep aan leden?

Pillar II is inmiddels ingevoerd. Tegelijkertijd, zoals eerder aangegeven, is de precieze vorm ervan nog in ontwikkeling. Er zijn bijvoorbeeld discussies gaande over de Safe Harbour-regel, een vereenvoudigde toepassing die beschikbaar is voor bedrijven die aan bepaalde voorwaarden voldoen. Er wordt onderzocht of deze regeling langer kan worden toegepast of verder kan worden vereenvoudigd.

Bedrijven en individuen moeten zich voorbereiden op deze nieuwe realiteit. Voor veel landen is 2024 het eerste jaar waarin de regels van toepassing zijn; in andere landen geldt dit vanaf 2025. Dit vraagt om bijscholing om het nieuwe en ingrijpende systeem goed te begrijpen en toe te passen.

Binnen de NOB wordt hier actief op ingespeeld. De NOB biedt diverse cursussen aan, zowel in de beroepsopleiding als in het Programma Permanente Educatie. Deze cursussen belichten specifieke onderdelen van Pillar II, zodat leden gericht kennis kunnen opdoen en zich kunnen specialiseren in onderwerpen die voor hen relevant zijn. Op deze manier helpen we onze leden om deze complexe materie succesvol te doorgronden en toe te passen.

Op 10 februari 2025 wordt voor de eerste keer de PE-cursus ‘Pillar II en Accounting – de berekening van de effectieve belastingdruk’ aangeboden. Zie de cursusbeschrijving voor meer informatie. De cursus gaat 9 december open voor inschrijving. NOB-leden kunnen zich via hun Persoonlijke Pagina aanmelden.