Jaarrede 2022 Niels Boef, voorzitter NOB

NOB-Jaarcongres 2022

Beste gasten, leden, sprekers, debaters, medebestuursleden en medewerkers van het NOB Bureau. Van harte welkom op het NOB Jaarcongres 2022 met als thema ‘ESG in de fiscaliteit’. Ook welkom aan onze dagvoorzitter van vandaag, Froukje Janssen.

Fijn dat we hier met zoveel mensen in het Beatrix Theater zijn. Toen ik vorig jaar als voorzitter aantrad en mijn eerste jaarrede hield was dat voor een camera, hier op hetzelfde podium. Die camera stond tussen twee varens, een mooi uitzicht… Gelukkig mag ik de jaarrede nu uitspreken voor een volle zaal.

Net als iedereen heeft ook de NOB een inhaalslag gemaakt in het onderhouden van relaties. De afgelopen maanden hebben we de contacten met onze stakeholders kunnen intensiveren: onze leden, de aangesloten kantoren, de overheid, de politiek, de universiteiten, maatschappelijke organisaties en vele anderen. Zo hebben we 2 weken geleden onze externe stakeholders mogen ontvangen op het Stakeholdersdiner, dat na een periode van 2,5 jaar weer kon plaatshebben. Het jaarcongres vandaag is de kers op de taart, met bijna 800 gasten hier vandaag aanwezig.

Ik begin mijn jaarrede met een terugblik.  Wat hebben we het afgelopen jaar met elkaar bereikt?
Het kader is onze strategienota 2021-2024 die we als bestuur ter hand hebben genomen. Met daarin twee speerpunten:

• onze deelname aan het maatschappelijke debat,
• de verdere professionalisering van onze vereniging.

Als eerste sta ik graag stil bij onze deelname aan het maatschappelijk debat.
We kunnen wel stellen dat we het afgelopen jaar daarin nadrukkelijk aanwezig waren. Over de aanwending van onze Wetscommentaren in het parlementaire proces is een levendige discussie ontstaan. In het Haagse viel eventjes te beluisteren dat het niet vanzelfsprekend is dat onze vragen altijd maar worden beantwoord, maar gelukkig is de rode draad dat onze input kwalitatief zo goed is dat politici, burgers, bedrijven én de belastinginspectie er baat bij hebben. We koesteren die positie.

Als het om het maatschappelijk debat gaat, hebben we een bredere focus aangelegd. We besteden veel aandacht aan fiscale thema’s die op dit moment in de maatschappij spelen. Daar reageren we dan met inbreng van onze rijke ervaring en kennis op.  

Heel soms spreken leden mij aan: kun je niet eens op de bres springen voor de ondernemers, of voor het behoud van een bepaalde regeling bepleiten? We zijn daarin met elkaar opgeschoven: de NOB is geen politieke partij. Politieke keuzes zijn aan de politiek, hoe zeer het gefragmenteerde politieke landschap soms uitnodigt om een particulier belang te onderstrepen. Wél vragen we aandacht voor de kwaliteit van wetgeving, de uitvoerbaarheid en effectiviteit ervan. Ook reiken we knelpunten aan en signaleren we alternatieven voor onwerkbare wetsvoorstellen.

En, we houden de overheid en de politiek een spiegel voor. In wat voor maatschappij willen we leven? Wat is het economisch plan daarbij? Hoe kan de overheid daar een zinvolle bijdrage leveren middels fiscaliteit? Kan de overheid burgers en bedrijven daadwerkelijk “servicen”? Hoe houden we het uitvoerbaar en wat is de wijze van handhaving? Elk van deze vragen is buitengewoon actueel en dat blijft voorlopig zo.

Kwaliteit, uitvoerbaarheid en effectiviteit van wetgeving is en blijft een belangrijk ijkpunt. Dat doen we niet alleen via de Commissie Wetsvoorstellen, maar ook via de debat in onze Belastingpoorten én de Commissie Knelpunten.

Via deze onlangs ingestelde commissie trachten we knelpunten aan te kaarten, ter bevordering van rechtszekerheid en rechtsbescherming door bestaande fiscale wet- en regelgeving te toetsen op onder meer de eenvoud, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid. Met alle secties en commissies is nagedacht over vigerende knelpunten. De eerste twintig knelpunten hebben we op een lijst geplaatst. Het rapport gaan we regelmatig actualiseren en onder de aandacht brengen bij relevante stakeholders. Recent hebben we met gepaste trots de allereerste versie aangeboden aan staatssecretaris Marnix van Rij en de onlangs aangetreden inspecteur-generaal Bart Snels. De komende jaren willen we dit initiatief uitbouwen naar een vaste waarde: een graadmeter van knelpunten en hoe voorspoedig en hoe goed ze worden opgelost.

Een ander initiatief dat de NOB samen met o.a. professor Diana van Hout is opgestart, betreft Fiscale rechtshulp voor kwetsbare burgers die rechtzoekend zijn. Het afgelopen jaar hebben we draagvlak gecreëerd bij maatschappelijke organisaties om samen op te trekken. Na een levendig en ook wel confronterend Symposium in maart hebben diverse leden zich aangeboden om hun steentje bij te dragen: de eerste stappen in samenwerking zijn gezet. Bijvoorbeeld door de Landelijke Aangifte Dag een duwtje in de rug te geven. Of het fungeren als een spreekbuis voor niet goed gehoorde knelpunten die pijn doen in de maatschappij. Wat betreft dit initiatief volgt na de zomer concreet meer.

Het tweede speerpunt is de verdere professionalisering van onze vereniging.
Laat ik beginnen met de invoering van de NOB Tax Principles als onderdeel van onze beroeps- en gedragsregels: het codificeren van de best practices als minimum standard en het toezien op de naleving onder alle leden. In onze ALV dit voorjaar zijn – na een project van meerdere jaren – de tax principles tot integraal onderdeel van de beroepsregels gemaakt. Iedere keer als ik met leden over dit onderwerp spreek, valt me op dat wij met elkaar op een hele verantwoorde wijze met ons vak omgaan. Natuurlijk dienen wij primair de belangen van onze cliënten, maar het is inmiddels gewoongoed om met cliënten te bespreken wat wel en niet verstandig is. Het is feitelijk de kern van goed adviseurschap: wat is goed voor je cliënt? Wat goed is, verandert met de tijd. Dat is wat deze principes markeren. Tezamen met de invoering van een jaarlijkse toetsing van alle leden, is het met elkaar onderhouden van deze tax principles een mijlpaal in de modernisering van de beroepsregels, die aansluit bij de wensen van deze tijd.

Om onze rol en onze speerpunten goed uit te voeren is het ook belangrijk dat we een blik van buiten meenemen bij onze activiteiten. Op regelmatige basis spreken we relevante stakeholders in het maatschappelijk veld. Tijdens de ALV is besloten om een Raad van Advies in te stellen bestaande uit externe stakeholders. We hopen deze Raad komend voorjaar aan u te presenteren.

Ook op ons bureau is een moderniseringsslag aan de gang. Zowel op het gebied van de automatisering, de informatievoorziening en communicatie worden flinke stappen gezet. Het komende jaar zal dat voor onze leden goed merkbaar worden.

Als ik kijk naar onze vereniging. Waar staan we nu?
Ons ledenaantal is gegroeid naar ruim 5600, waaronder bijna 1400 aspirant-leden die de beroepsopleiding nu volgen. Ook sluiten meer kantoren zich bij ons aan. Onze vereniging groeit. Niet alleen qua leden maar ook in de breedte en in de samenstelling van de praktijken die onze leden voeren. Als we kijken naar de arbeidsmarkt voor fiscalisten dan zien we dat het loont om voor ons beroep te kiezen. Jonge fiscalisten hebben dan de gelegenheid om onze uitstekende beroepsopleiding te volgen. Zowel de beroepsopleiding als ons programma permanente educatie krijgen continu zeer hoge waarderingen van onze leden. Daar mogen we best trots op zijn. 

Onze opleidingen en de permanente educatie zijn een belangrijke pilaar in het ondersteunen van onze missie: het bevorderen van een excellente beroepsuitoefening. Dit, en al het voorgaande, draagt hopelijk bij aan vertrouwen in onze beroepsgroep en een constructieve verhouding met overheid en politiek.

Waar gaan we naar toe? 
ijn deze stappen voldoende om van de NOB een toekomstbestendige, sterke vereniging te maken die maatschappelijk relevant blijft? Het bestuur buigt zich al een tijdje over deze vraag. Om relevant en aantrekkelijk te blijven voor de kantoren en hun medewerkers, moeten we meegaan met de  ontwikkelingen van het beroep. Er komen specialismes bij die andere kennis en kunde vragen. We zien steeds meer medewerkers in de belastingadviespraktijk met andere vooropleidingen en personen die een buitenlandse opleiding hebben gevolgd.

Deze trends betekenen dat wij als vereniging hierop zullen moeten inspelen. Daarom hebben we onze lidmaatschapseisen verruimd en zullen we binnenkort een aantal trajecten van onze beroepsopleiding in het Engels aanbieden.

De NOB blijft waken voor de kwaliteit. Onze leden worden geacht om top of the bill acteren.

Is dit allemaal wel genoeg?
Onder sommige leden gloort een visioen van de NOB in de toekomst. Stel je eens een vereniging van belastingkundigen voor:

• een brede, excellente praktijkopleiding voor fiscalisten, ongeacht hun emplooi.
• een breed kennis instituut met breed samengestelde secties en commissies.

Niet alleen belastingadviseurs en bedrijfsfiscalisten, maar ook belastingambtenaren en belastingwetenschappers zouden onderdeel kunnen gaan uitmaken van de vereniging. Een instituut waar belastingen in volle omvang worden beschouwd, met als doel om wetgeving en het vak van fiscalist zo goed mogelijk uit voeren. Op die manier kunnen we nog relevanter worden in het fiscale debat en uitgroeien tot een gezaghebbend kennisinstituut waar men niet omheen kan. Een utopie? Een logische stap? Iets om over na te denken….

Om een duurzame, toekomstbestendige vereniging te blijven is continue aanpassing en verandering noodzakelijk. Heel normaal in de wereld van vandaag, eigenlijk. Daarmee kom ik ook op het thema van dit jaarcongres. ESG in de fiscaliteit. Wat betekent ESG nu voor ons als fiscalisten en wat is de impact ervan op de advisering? Daarover gaat Froukje Jansen met een aantal gasten in gesprek.

Behalve het thema kent ons jaarcongres nog een aantal vaste onderdelen. Een daarvan is de Debatfinale van de winnaars van de Masterclass. Vier jonge aspirant-leden strijden onder leiding van het Nederlands Debat Instituut om de titel beste debater van 2021. Ik sta iedere keer weer versteld van het talent van de debaters en ook nu ben ik weer heel benieuwd wie als uiteindelijke winnaar uit de bus komt.

Een ander onderdeel op het Jaarcongres is de bijdrage van de Staatssecretaris voor Fiscaliteit. Het is traditie geworden dat die bewindspersoon het Jaarcongres opent. Ik ben dan ook erg verheugd dat Marnix van Rij deze traditie graag voortzet. Voordat ik hem het woord geef (virtueel dan) wens ik u allen een zeer inspirerende middag toe en wellicht spreken we elkaar nog na afloop van het congres.

Ik dank u voor uw aandacht. Een prettige middag en tot ziens!

Niels Boef
Voorzitter NOB
voorzitter@nob.net
30 juni 2022